Maski, które zakładam. Jak zaburzenia osobowości wpływają na bliskie relacje?

Zakładanie maski, to dość powszechny zabieg wśród społeczeństwa. Ma on na celu uchronienie osoby przed negatywnymi doświadczeniami i zapewnienie bezpieczeństwa. Powoduje ukrycie prawdziwego JA, a także potrzeb i pragnień za nią stojących. Korzystanie z masek wywołuje wrażenie iluzji i pozostawania w bezpiecznym doskonałym świecie, a jednocześnie zaspokaja potrzebę akceptacji. Istnieje wiele zaburzeń osobowości, które znacznie wpływają na tworzone relacje. Częstym powodem korzystania z nich jest lęk przed odrzuceniem czy niekorzystną oceną jednostki. W celu odnalezienia oraz zrozumienia schematów zachowań warto wyróżnić i scharakteryzować typy zaburzenia osobowości. 

1. Antyspołeczne – charakteryzuje się przekładaniem własnego interesu nad innych ludzi. Jednocześnie taka osoba oczekuje specjalnego traktowania w relacji oraz natychmiastowej gratyfikacji. Antyspołeczny jest gotowy do wykorzystywania innych osób, w celu zaspokojenia własnych potrzeb, także partnera. Związane jest to z brakiem świadomości i potrzeb innych.  Jednocześnie jego zachowania są impulsywne, ma skłonności do nadmiernego ryzyka czy oszukiwania. Wyróżnia się wrogością oraz nieodpowiedzialnością. 
2. Unikowe –  taka osoba w relacji unika bliskości, doświadczeń społecznych i emocjonalnych. Może objawiać się to poprzez odrzucanie intymnych sytuacji czy codziennych interakcji społecznych. Ma niską zdolność odczuwania przyjemności. Wyróżnia ją częste doświadczanie emocji negatywnych takich jak lęk, depresja, poczucie winy, wstyd, gniew czy zamartwianie się. Powoduje to, iż w relacjach jest osobą zależną czy prowadzi do samouszkodzeń. Unikowy typ osobowości związany jest także z brakiem zaangażowania, zadowolenia czy energii. Będąc w związku z takim człowiekiem, możesz doświadczyć poczucia odrzucenia oraz nadmiernego poświęcenia. 
3. Z pogranicza – cechą charakterystyczną dla osób z pogranicza jest impulsywność oraz skłonność do nadmiernego ryzyka. Często działa pod wpływem chwili, natychmiastowo, bez planu, zaprzeczając realności zagrożenia. W sytuacjach napięcia emocjonalnego nakierowana jest na samouszkodzenie. Ponadto może być wrogo nastawiona do otaczającego społeczeństwa. Główne doświadczane emocje to niepokój, lęk separacyjny czy depresyjność.  Jej emocje są wzbudzane łatwo i intensywnie, często nieproporcjonalnie do rzeczywistości. Lęk separacyjny spowodowany jest brakiem wiary w możliwości zadbania o samego siebie. W bliskim związku taka osoba będzie potrzebowała ciągłych zapewnień o uczuciach. 
4. Narcystyczne – w życiu narcyza dominuje przekonanie, że jest lepszy od innych. Uważa, że zasługuje na lepsze traktowanie, posiada specjalne prawa. Ma często protekcjonalną postawę wobec innych. Angażuje się w działania, które mają na celu osiągnięcie zamierzonego efektu.  W większości chodzi o skupienie uwagi na własnej osobie oraz osiągniecie podziwu wśród społeczeństwa. Ponadto narcyz jest gotowy do wykorzystywania innych dla osiągnięcia własnego planu. Związek z narcyzem może być wymagający i nastawiony na ciągłe poświęcenia. 
5. Obsesyjno-kompulsywne – to przede wszystkim jednostki ze sztywnym poczuciem perfekcjonizmu. Nawet w relacji będzie dążyła, do doskonałości, bez błędów. Dotyczy to zarówno własnych działań, jak i działań innych osób. Możliwe jest odczuwanie ciągłej kontroli przez partnera oraz brak swobody w związku. Obsesyjno-kompulsywna osoba ma problem w zmianie poglądów czy punktu widzenia. Ciężka będzie więc właściwa komunikacja w związku.  Ponadto charakterystyczne jest w tym typie unikanie bliskich relacji oraz ograniczone wyrażanie emocji. Charakteryzuje ją raczej oziębłość, obojętność i dystans do sytuacji angażujących emocjonalnie. W ważnych dla partnera sytuacjach może podświadomie wycofywać się z jakichkolwiek działań. 
6. Schizotypowe – Częste niezrozumiałe procesy myślowe i działania, które wydają się dziwaczne, niezwykłe, nieprzewidywalne czy niestosowne to cecha charakterystyczna dla osób schizotypowych. Powodem owych stanów jest mieszanie się świadomości i snu oraz poczucie kontrolowania myśli, zaburzenia postrzegania własnej osoby i otoczenia czy poczucie oddzielenia się od rzeczywistości. Zmęczenie oraz lęk doprowadzają do sytuacji, iż otaczający świat jest zmieniony, nierealny. Ponadto osoba ma silne przekonanie o własnych niezwykłych zdolnościach takich jak np. czytanie w cudzych myślach.  W relacji jest niezwykle wrażliwa na oznaki złej woli. Wątpi w lojalność i wierność partnera. Czuje, iż społeczeństwo je prześladuje, źle traktuje czy wykorzystuje. Preferuje raczej życie w osamotnieniu, unika kontaktów. Nie jest zainteresowana otoczeniem, co może być trudne dla osoby pozostającej z nią w bliskiej relacji. 

Efektem zakładania masek jest między innymi odsuwanie się od własnej autentyczności. Utrata własnych myśli, oddalanie się od szczęścia i radości, a w konsekwencji frustracja, stres i przygnębienie to efekty owego zachowania. Związek z osobą z zaburzeniami osobowości może być trudny i niezrozumiały. W relacji warto skupić się na sobie i ćwiczyć uważność, która pozwoli na prawidłowy odbiór rzeczywistości. W związku z takim partnerem towarzyszyć Ci może ciągłe poczucie niezrozumienia i poświęcenia. Warto zastanowić się nad tym czy relacja jest rzeczywiście wartościowa również dla Ciebie. Niestety związek z osobą z zaburzeniami osobowości, która nie jest ich świadoma lub nad nimi nie pracuje, może pochłaniać bardzo dużo Twojej energii. W efekcie może wpływać na Ciebie w negatywny sposób. Dobrze więc być świadomym w owym aspekcie i otwartym na rozmowy w celu uniknięcia nadmiernego poświęcania siebie.