Większość z nas wie, że narcyz to osoba, która przede wszystkim kocha siebie. Wydawać by się mogło, że nikogo nie potrzebuje. Takie osoby jednak wchodzą w bliskie relacje. To właśnie dzięki swojej drugiej połówce mogą zaspokoić swoje potrzeby emocjonalne takie jak uznanie, podziw, brak sprzeciwu czy dowartościowanie. Relacje o tych znamionach bywają wyczerpujące. Dlaczego więc w nie wchodzimy?
Narcyz potrafi być uwodzicielski, uroczy i prezentować cenione przez partnerów cechy. Wynika to niestety w większości z bardzo dobrych umiejętności manipulacyjnych. Jak mimo tych sprzecznych sygnałów mieć świadomość, że tkwi się w relacji z osobą narcystyczną?
Poniżej znajdziesz zachowania typowe dla narcyzów wraz z ich przykładami:
1. Arogancja oraz wyższość – zuchwała pewność siebie oraz lekceważący stosunek do innych. Takie cechy to efekt przekonania o swojej wyniosłości i ponadprzeciętności.
Przykład: Karol mówił Zuzannie, że nie powinna wypowiadać się na tematy polityczne, bo jego zdaniem nie ma na ten temat żadnej wiedzy.
2. Nadmierne poczucie własnej wartości – narcyz oczekuje zainteresowania i stawia siebie jako priorytet.
Przykład: Karolina opowiada tylko o sobie. Nigdy nie pyta Pawła co u niego słychać.
3. Brak empatii – deficyt zdolności postrzegania emocji drugiej osoby. W relacjach taka osoba nie potrafi wspierać i współodczuwać. Oziębłość oraz nadmierna i raniąca krytyka to cechy dominujące.
Przykład: Mariusz, gdy tylko jest w towarzystwie ze swoją dziewczyną Kingą i ta zabiera głos, zaczyna ją korygować i poprawiać, jednocześnie upokarzając przed znajomymi.
4. Zazdrość oraz poczucie, że inni im zazdroszczą – często jest wynikiem frustracji, braku zaspokojenia potrzeb i załamania równowagi emocjonalnej.
Przykład: Julia uważała się za wyjątkowo atrakcyjną kobietę, dlatego uznawała, że wszystkie kobiety jej zazdroszczą, co jest powodem braku koleżanek.
5. Wykorzystywanie innych – zaspokojenie własnych potrzeb kosztem bliskich.
Przykład: Chłopak Magdy przyjaźń nazywa barterem i dobiera sobie przyjaciół w aspekcie tego co mogą dla niego zrobić.
6. Przekonanie o własnej wyjątkowości – narcyz uważa, że obcować z nim mogą tylko inni wyjątkowi bądź wysoko postawieni ludzie.
Przykład: Kornelia nie spotykała się ze znajomymi swojego chłopaka Pawła, bo nie ukończyli studiów wyższych i uważała ich za niegodnych towarzyszy.
7. Oczekiwanie przesadnego podziwu dla siebie – wyolbrzymianie swoich czynności, osiągnięć oraz umiejętności.
Przykład: Dariusz, ilekroć posprząta wspólne mieszkanie, które dzieli ze swoją dziewczyną Moniką, oczekuje że ta będzie mu wdzięczna.
8. Fantazjowanie – o wpływach, ponadprzeciętnych umiejętnościach i możliwościach.
Przykład: Paulina uważała, że za sprawą rodziców swojego chłopaka szybko zyska wysoką posadę w ich firmie i otworzy swoją filię.
9. Oczekiwanie podporządkowania oraz specjalnego traktowania – przekonanie o swojej wyższości prowadzi do oczekiwania specjalnych przywilejów.
Przykład: Adam, odwiedzając swoją dziewczynę, oczekiwał, że ta będzie go traktować jak ważnego gościa, usługując mu.
Relacja z osobą o narcystycznych cechach wymaga ogromnego zaangażowania i pracy. Chęć zmiany musi wypływać z obydwóch stron. Utrudnia to jednak fakt, iż narcyz nie uważa swojego zachowania za niewłaściwe. Takiej osobie należy skutecznie stawiać granice i nie pozwalać na wykorzystywanie siebie. Dobrym rozwiązaniem jest wypracowanie stabilnego poczucia własnej wartości. Dodatkową pomocą zdecydowanie będzie zgłębienie tematu sposobu funkcjonowania osób narcystycznych i źródeł ich zachowania.
